Heurystyki wydawania sądów

Heurystyki w rozumieniu psychologii i teorii podejmowania decyzji, to skrótowe metody wnioskowania, pozwalające na podjęcie szybkiej decyzji, która nie zawsze musi być trafna. Są przeciwieństwem algorytmów.

Nurt badań nad heurystykami rozpoczęli Amos Tversky i laureat nagrody Nobla Daniel Kahneman, opisując trzy heurystyki w swoim artykule naukowym “Judgment under uncertainty: heuristics and biases”:

  1. Heurystyka reprezentatywności
  2. Heurystyka dostępności
  3. Heurystyka zakotwiczenia i dostosowania

Heurystyki prowadzą do błędów poznawczych, tj. błędnego wnioskowania na temat otaczającego nas świata, które na pierwszy rzut oka wydaje się prawdziwe.

Heurystyki można wyjaśniać ewolucyjnie – mniej kosztowne jest szybkie podjęcie nietrafnej decyzji (ucieczka przed patykiem, który wygląda jak jadowity wąż), niż niepodjęcie jej wcale i ryzyko śmierci.

Heurystyki i algorytmy to ogólny podział reguł rządzących ludzkim myśleniem.

źródła:
Kahneman, D., Slovic, P., Tversky, A. (1982). Judgment under uncertainty: heuristics and biases. New York: Cambridge University Press.

Strelau, J., Doliński, D. (2010). Psychologia akademicka. Tom 1. Gdańsk: GWP.